Związek Pracodawców Firm Innowacyjnych stanowczo sprzeciwia się obecnie funkcjonującej praktyce, zgodnie z którą samo zapytanie o ocenę wiarygodności kredytowej skutkuje obniżeniem scoringu kredytowego przedsiębiorcy lub osoby fizycznej. Praktykę taką uważamy za w najwyższym stopniu szkodliwą nie tylko z punktu widzenia innowacyjnej gospodarki, ale również niesprawiedliwą społecznie. Podmioty, które oceniają wiarygodność kredytową są spółkami prawa handlowego, a nie instytucjami państwowymi, powinny zatem zostać poddane szczególnym regulacjom.

W naszej ocenie praktyka polegająca na automatycznym obniżaniu wiarygodności kredytowej wyłącznie z powodu samego faktu jej sprawdzania jest nieracjonalna gospodarczo, krzywdząca przede wszystkim innowacyjnych przedsiębiorców, dyskryminująca wobec podmiotów najbardziej narażonych na ograniczony dostęp do finansowania, przede wszystkim wobec założycieli startupów. Co więcej, praktyka ta rodzi ogromne pole do nadużyć przez działające w złej wierze jednostki chcące zaszkodzić potencjalnym kredytobiorcom.

Startupy i innowacyjne firmy, które nierzadko funkcjonują na styku działalności gospodarczej i życia prywatnego ich założycieli, są szczególnie dotknięte mechanizmem, w którym każde zapytanie o zdolność kredytową prowadzi do pogorszenia ich scoringu. Przedsiębiorcy innowacyjni często muszą korzystać z prywatnych zobowiązań, aby sfinansować wczesne fazy rozwoju produktów, technologii czy usług, co wiąże się z wieloma zapytaniami kredytowymi, również w kontekście leasingu, pożyczek, kart kredytowych czy innych instrumentów finansowych.

W efekcie obniżenie scoringu następuje nie na podstawie realnego ryzyka niewypłacalności, lecz wyłącznie w wyniku prób uzyskania finansowania czy chociażby dokonywania symulacji kredytowej i planowania finansowego. Taki mechanizm penalizuje aktywność gospodarczą, tłumi przedsiębiorczość i hamuje rozwój najbardziej potrzebnych gospodarczo inicjatyw, czyli tych o największym potencjale innowacyjnym.

Obecny model tworzy systemową nierówność, ponieważ duże i ugruntowane podmioty gospodarcze, a także osoby o wysokim statusie majątkowym, nie są zależne od częstych zapytań o scoring, a zatem nie ponoszą kosztów tej polityki. Natomiast młodzi przedsiębiorcy, osoby wchodzące na rynek pracy, innowatorzy i obywatele o mniejszych zasobach finansowych – są przez ten system trwale dyskryminowani.

Związek Pracodawców Firm Innowacyjnych To Growth apeluje o natychmiastowe podjęcie prac legislacyjnych mających na celu wprowadzenie ustawowego zakazu negatywnego wpływu zapytań o wiarygodność kredytową na scoring kredytowy. Samo zapytanie nie powinno być uznawane za przesłankę pogarszającą ocenę zdolności kredytowej, jest to bowiem logicznie niespójne, społecznie szkodliwe i ekonomicznie kontrproduktywne.

W ocenie ZPFI, instytucje odpowiedzialne za system scoringowy — mimo że są podmiotami prywatnymi — podobnie jak banki, cieszą się wyjątkowymi przywilejami w nieformalnym systemie zaufania publicznego. Ciąży na nich odpowiedzialność gospodarcza i społeczna, dlatego muszą podlegać szczególnej kontroli i regulacjom państwowym. W szczególności dotyczy to transparentności mechanizmów scoringowych i ich wpływu na dostęp do kapitału.

Polska strategia rozwoju zakłada wzrost inwestycji w innowacje. System penalizujący przedsiębiorców za poszukiwanie finansowania działa w sprzeczności z tymi celami. Natomiast brak świadomości konsumenckiej, w wyniku którego większość obywateli nie rozumie, że samo złożenie wniosku kredytowego lub leasingowego może pogorszyć ich ocenę kredytową, prowadzi do wielu niezamierzonych i niesprawiedliwych konsekwencji.

W efekcie pojawia się realne ryzyko wykluczenia finansowego, w którym dla wielu młodych osób, w tym przede wszystkim founderów i przedsiębiorców innowacyjnych spadek scoringu może oznaczać trwałą niemożność uzyskania kredytu, co pogłębia nierówności społeczne i ogranicza mobilność ekonomiczną.

ZPFI To Growth apeluje do ustawodawców, regulatorów i decydentów oraz opinii publicznej o pilne zajęcie się tą kwestią. W dobie transformacji cyfrowej, rosnącej roli innowacji oraz konieczności wspierania młodego biznesu, utrzymywanie mechanizmów niesprzyjających przedsiębiorczości, w szczególności tej innowacyjnej jest anachroniczne i szkodliwe. Polska nie może sobie pozwolić na system, który karze tych, którzy próbują tworzyć, rozwijać i inwestować.